Các Thủ Đoạn Lừa Đảo Qua Mạng Xã Hội Phổ Biến Nhất Hiện Nay

Trong thời đại số hóa, mạng xã hội đã trở thành công cụ giao tiếp thiết yếu của hàng triệu người Việt Nam. Tuy nhiên, bên cạnh tiện ích, mạng xã hội cũng đang bị các đối tượng xấu lợi dụng để thực hiện nhiều hình thức lừa đảo tinh vi, gây thiệt hại nặng nề cho người dùng. Bài viết này sẽ tổng hợp các thủ đoạn lừa đảo qua mạng xã hội phổ biến nhất hiện nay trên các nền tảng như Telegram, Facebook, Zalo, và email, giúp bạn cảnh giác và bảo vệ tài sản cá nhân.

Lừa đảo qua Telegram: Giả danh chuyên gia đầu tư, chiếm đoạt tiền tỷ

Telegram là ứng dụng nhắn tin được nhiều người sử dụng trong các cộng đồng đầu tư tài chính, tiền điện tử nhờ tính năng nhóm lớn và bảo mật cao. Tuy nhiên, chính sự ẩn danh này lại khiến Telegram trở thành môi trường lý tưởng cho các đối tượng lừa đảo hoạt động.
 

Thủ đoạn phổ biến là mạo danh chuyên gia đầu tư, lập các nhóm chat kín, chia sẻ hình ảnh giao dịch, lợi nhuận “khủng” nhằm tạo lòng tin. Ban đầu, người tham gia được hướng dẫn nạp số tiền nhỏ để thử nghiệm. Khi thấy "lợi nhuận" được trả đầy đủ, họ sẽ tiếp tục đầu tư số tiền lớn hơn và sau đó bị chiếm đoạt hoàn toàn.

Một báo cáo từ Kaspersky cho thấy Telegram là nền tảng có tỷ lệ lừa đảo tài chính cao nhất tại Đông Nam Á. Các nhóm lừa đảo thường có hàng chục tài khoản giả tương tác để tăng độ tin cậy, khiến nạn nhân khó phân biệt thật – giả.

Dấu hiệu nhận biết:

• Nhóm đầu tư không xác minh danh tính người quản trị.
• Yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản lạ không thuộc sàn giao dịch chính thống.
• Cam kết lãi suất quá cao, phi thực tế.

Facebook: Lừa đảo bằng tài khoản giả và fanpage mạo danh

Facebook là nền tảng mạng xã hội lớn nhất Việt Nam, đồng thời cũng là môi trường xảy ra nhiều vụ lừa đảo qua mạng. Một trong những thủ đoạn phổ biến là mạo danh người quen để vay tiền. Kẻ gian có thể hack tài khoản Facebook, sau đó nhắn tin đến danh sách bạn bè, giả vờ gặp tình huống khẩn cấp như tai nạn, cấp cứu, cần chuyển tiền gấp.
 

Ngoài ra, các fanpage mạo danh thương hiệu lớn như ngân hàng, hãng hàng không, công ty điện tử cũng thường xuyên được lập ra để lừa người dùng qua chiêu trò trúng thưởng, tặng quà, khuyến mãi hấp dẫn. Người dùng được yêu cầu điền thông tin cá nhân, mã OTP hoặc tải app lạ dẫn đến mất tài khoản và tiền trong ngân hàng.

Dấu hiệu nhận biết:

• Tin nhắn chuyển tiền không xác minh bằng gọi điện.
• Fanpage có dấu hiệu mới lập, không có tick xanh, thông tin thiếu minh bạch.
• Các chương trình trúng thưởng không được công bố trên kênh chính thức của thương hiệu.

Zalo: Mạo danh bạn bè, giả danh công an và gửi mã độc

Zalo – ứng dụng nhắn tin phổ biến tại Việt Nam – cũng không tránh khỏi các chiêu trò lừa đảo. Thủ đoạn thường thấy là giả danh người quen để nhắn tin vay tiền hoặc mời gọi tham gia sự kiện có thưởng.
 

Kẻ gian cũng có thể gửi đường link chứa mã độc, giả vờ đó là link nhận quà, bình chọn cuộc thi hoặc tải tài liệu. Khi người dùng bấm vào, mã độc sẽ tự động cài đặt và chiếm quyền kiểm soát tài khoản Zalo.

Một thủ đoạn nguy hiểm hơn là giả danh công an, viện kiểm sát hoặc tòa án gửi thông báo triệu tập qua Zalo, yêu cầu nạn nhân chuyển tiền vào tài khoản tạm giữ để điều tra, với lý do liên quan đến rửa tiền hoặc ma túy.

Dấu hiệu nhận biết:

• Tin nhắn từ người lạ, nội dung mơ hồ, dẫn link rút gọn.
• Giả danh cơ quan chức năng nhưng thiếu thông tin xác thực.
• Yêu cầu chuyển tiền khẩn cấp hoặc giữ bí mật tuyệt đối.

Email giả mạo: Phát tán mã độc qua file đính kèm

Ngoài mạng xã hội, email cũng là kênh được kẻ gian sử dụng để phát tán mã độc hoặc lừa đảo thông tin. Các đối tượng thường gửi email với nội dung hấp dẫn như thông tin tuyển dụng, hợp tác kinh doanh, hoặc đầu tư tài chính.
 

Tập tin đính kèm thường ở định dạng .zip, .rar hoặc .exe. Khi người dùng tải về và mở ra, mã độc sẽ tự động được cài đặt, đánh cắp thông tin tài khoản ngân hàng, email, mật khẩu hoặc kiểm soát hệ thống máy tính.

Đối tượng mục tiêu thường là các doanh nghiệp nhỏ, người tìm việc, freelancer hoặc cá nhân đang hoạt động trong lĩnh vực tài chính – công nghệ.

Dấu hiệu nhận biết:

• Email sử dụng địa chỉ lạ, không khớp tên miền công ty.
• Tệp đính kèm có định dạng không phổ biến hoặc được đặt tên mơ hồ.
• Nội dung email viết sai chính tả, không rõ người gửi.

Cách nhận diện và phòng tránh các chiêu trò lừa đảo qua mạng xã hội

Để bảo vệ bản thân trước các thủ đoạn lừa đảo ngày càng tinh vi, người dùng cần lưu ý các nguyên tắc sau:

1. Không chia sẻ mã OTP, mật khẩu, thông tin cá nhân cho bất kỳ ai qua tin nhắn, kể cả người quen.
2. Luôn xác minh thông tin trước khi chuyển tiền, nhất là khi nhận được tin nhắn vay tiền hoặc yêu cầu hỗ trợ tài chính.
3. Cài đặt bảo mật hai lớp cho các tài khoản mạng xã hội, email và ứng dụng ngân hàng.
4. Không nhấp vào đường link lạ hoặc quét mã QR không rõ nguồn gốc.
5. Không tải hoặc mở các tệp đính kèm từ email không rõ ràng, nhất là các định dạng .exe, .zip, .rar.
6. Cảnh giác với các nội dung hứa hẹn lợi nhuận cao, đặc biệt trên các nhóm Telegram hoặc fanpage không chính thống.

Kết luận

Lừa đảo qua mạng xã hội không còn là chuyện xa lạ, mà đã trở thành vấn nạn ngày càng phổ biến, đặc biệt trong bối cảnh người dùng Internet ngày một tăng. Những chiêu trò ngày càng tinh vi, khó nhận biết, khiến nhiều người mất trắng tài sản chỉ sau vài phút lơ là. Việc trang bị kiến thức, cập nhật thủ đoạn mới và giữ thái độ cảnh giác chính là chìa khóa giúp bạn tự bảo vệ mình và người thân trước cạm bẫy công nghệ.